راهکارهای کاهش دفعات عود علائم دوقطبی
علت اصلی این عودها به طور کامل شناخته‌شده نیست. اما واقعیاتی درباره آنها هست که با استفاده از نتایج تحقیقات بدست آمده‌اند.
مبتلایان به دوقطبی نوع 2 بیشتر از مبتلایان نوع 1 در معرض عود علائم هستند. دوره‌های افسردگی، شیدایی یا نیمه‌شیدایی در آنها اغلب کوتاه‌تر از مبتلایان نوع 1 است؛ اما معمولا به دفعات بیشتری رخ می‌دهد.
معمولا بازگشت علائم بیماری بیشتر از اینکه به شکل شیدایی یا نیمه‌شیدایی باشد، به شکل افسردگی بروز می‌کند.
هر قدر هم بازگشت علائم اجتناب‌ناپذیر باشد، شما می‌توانید روی کاهش شدت و تاثیر آن، کنترل داشته باشید.
در درجه اول، هیچ‌گاه بدون مشورت
با دکتر، مصرف دارو را قطع نکنید.
افرادی که مصرف دارو را قطع می‌کنند، در طول 3 ماه، تا 80 درصد در معرض احتمال
بازگشت علائم قرار دارند. داروها بیماری را تحت کنترل قرار می‌دهند؛ وقتی مصرف آنها
را قطع می‌کنید، اوضاع از کنترل خارج می‌شود.
گرچه داروها به تنهایی نمی‌توانند
از بازگشت علائم جلوگیری کنند. ثبت خلق و شناسایی محرک‌ها می‌توانند ابزار مهم
دیگری باشند.
استرس محرک بزرگی است. حتی رویدادهای به ظاهر کم‌استرس هم می‌توانند جرقه‌ای برای
عود بیماری باشند. کمبود خواب نیز محرک شناخته‌شده‌ای است؛ خصوصا برای شیدایی.
رعایت برنامه خواب منظم از ضروریات است.
علاوه بر این، هر شخص می‌تواند مجموعه محرک‌های مختص خود را داشته باشد. مثلا افزایش نیاز به خواب ممکن است نشانگر ظهور علائم افسردگی باشد یا تحریک‌پذیری می‌تواند مقدمه‌ی یک دوره شیدایی یا نیمه‌شیدایی باشد.
راهکارهای پیشگیرانه‌ی توصیه‌شده توسط مختصصان:
1) حتی اگر درست نمی‌دانید چرا کاری که قبلا برایتان ساده بود، اکنون به یک عامل تنش‌زا تبدیل شده، فکر کنید و به دنبال دلایلی بگردید که باعث شده این کار برای شما سخت یا ناخوشایند باشد.
2) سعی کنید هر شب برنامه زمانی ثابتی برای خواب داشته باشید. اهمیت حفظ عادت ثابت برای تمام فعالیت‌های روزمره را نیز در نظر داشته باشید.
3) به طور ناگهانی مصرف داروهایتان را قطع نکنید؛ مگر اینکه با مشورت دکتر راه کم‌خطری را برای این کار انتخاب کنید.
4) یاد بگیرید چطور مسائل را حل کنید، تا وقتی عامل تنش‌زایی بروز کرد بتوانید از این مهارت‌ها کمک بگیرید. همچنین تکنیک‌هایی را برای کاهش تنش و آرام‌سازی افکار و احساساتتان بیاموزید.
5) خودتان را به خوبی بشناسید تا بتوانید علائم اولیه را شناسایی کنید و سریعا کمک بگیرید. نگذارید کار سخت شود. با کنترل علائم خفیف می‌توان از احتمال گسترش آنها به علائم حادتر کاست.
بر اساس مطالعه‌ای در آرشیو عمومی روانپزشکی در سال 2003، 35 درصد از شرکت‌کنندگان در درمان خانوادگی، بعد از دو سال بود که دچار عود شدند. به علاوه، نتایج مطالعه‌ای در ژورنال روانپزشکی بریتانیا در سال 2010 نشان می‌دهد که درمان خانوادگی باعث کاهش ناسازگاری، بهبود ارتباط و افزایش همدردی که این خود به دوره‌های طولانی‌تری از ثبات و علائم خفیف‌تر منجر می‌شود.
چند راه برای اطرافیان تا به جلوگیری از عود بیماری کمک کنند:
- داشتن ذهنی باز. اطرافیان فرد مبتلا هم ممکن است در پذیرش تشخیص این بیماری مشکل داشته باشند. بهرحال به یاد داشته باشید که یک تشخیص دقیق به درمان موثر ختم می‌شود.
- آموزش دادن خودتان. درباره دوقطبی کسب اطلاع کنید تا بتوانید بفهمید شخص در چه وضعیتی قرار دارد و شما چطور می‌توانید به وی کمک کنید. حتی اگر فرد هنوز آمادگی دریافت درمان را ندارد، متخصصین باز هم به یادگیری درباره این اختلال توصیه می‌کنند.
- یک همراه فعال شوید.
به طور فعالانه از وی حمایت کنید؛ [با اجازه و هماهنگی بیمار] به گروه‌های
حمایتی و درمانگر وی مراجعه کنید.
ارتباط برقرار کردن اطرافیان با درمانگر می‌تواند فوق‌العاده موثر باشد. شما می‌توانید از درمانگر درباره اینکه در موقعیت‌های مختلف چه کاری می‌توانید انجام دهید، سوال کنید. مثلا می‌توانید بپرسید «چه زمانی باید افکار خودکشی را جدی گرفت؟» یا مثلا «وقتی فرزندم افسرده است، او را به زور از رختخواب خارج کنم؟».